Ah Hüqo, Hüqo …

 

” Kasıblara 50.000 frank buraxıram. Məzarlığa onlara məxsus cənazə maşını ilə getmək istəyirəm.Heç bir kilsədən özüm üçün ayin istəmirəm. Bütün ruhlardan isə mənim üçün dua etməklərini xahiş edirəm.Allah’a inanıram ” –  Victor Hüqo 

 

Elə kitablar var ki, insanı elə dərindən sarsıdır ki, bu vaxta qədər kim olduğunu yaddan çıxarır… “Səfillər” əsəri də bu kateqoriyanın ən başında gələn bir şedevr’dir. Bəlkə də elə Səfillər bizim pasportumuzdur, hansı ki kimliyimizdə birbaşa təsiri vardır…

Əsəri oxuduqca, sətirbəsətir Hüqonun dahiliyinə, düşüncələrinə aşiq oldum.. Hər bölmə sonrası “Necə bacara bilib bunu axı? bu misralar, düşüncələr, personajlar, hadisələr, aralarındaki möhtəşəm uyğunluq, sətirarası insanlara ünvanlanan  düşüncələr …Möhtəşəm əsərlər çox oxumuşam.Ancaq möhtəşəmliyin pik nöqtəsinə məhz bu kitabda rast gəldim..” deyirdim.

SPOİLER : Əsər iri həcmli və zəngin personajlı olduğu üçün kuliminasiya nöqtələri də çox idi. Ancaq mənim üçün Javer ilə Jan ValJanın sonuncu 2 qarşılaşması əsas kuliminasiya idi… Jan ValJan Javeri öldürmür. Bu tək insanlıq deyildi, bu həm  JanValjanın mənəvi gücünün göstəricisi idi. Bununla o sanki deyir ki, ” mən o qədər aciz, gücsüz deyiləm ki, səni öldürməyə ehtiyacım olsun.Mübarizədən qorxmuram, qorxmayacam da ! ” Və sonuncu qarşılaşmada vicdan Javer üzərində qələbə qazanır …Bu səhnə sadəcə möhtəşəəm idi…

Haqqında bəhs ediləsi, analiz olunası o qədər gözəl hadisələr və personajlar var ki …Ancaq heyf ki hər biri haqqında ayrı-ayrı təhlili eyni məqaləyə sığdırmaq mümkün olmayacaq. Bu arada, ay əsəri oxuyanlar, zalım Tenardiyelərin  insanlıq simvolları olan Gavroş və Epinine kimi uşaqlara sahib olması sizi də təəccübləndirdi mi ?! Bunu Tenardiyenin bəxtəvərçiliyi kimi qiymətləndirirəm 🙂

Əsərdə Hüqo dəfələrlə insanlara səslənir, “ pis insan yoxdur, ancaq pis tərbiyə olunmuş insan vardır ” … Ona görə də, əziz valideynlər, və ya gələcəyin valideynləri, övladlarınızı ruhən çox sağlam yetişdirin. Öz daxili sağlamlığınıza  da daim nəzər yetirin. Əgər cəmiyyət pisdirsə, o cəmiyyətin yaradıcıları da elə biz özümüzük.  

 Jan Valjan ölərkən keşiş duası istəmir. Personajın yaradıcı olan Hüqo öz ölümündə də fikrinin üstündə qalır,  1 keşişdən gələn ayinin mənasız olduğunu düşünür və dualarını bütün nəsillərdən istəyir. Ah, Hüqo, Hüqo, XOŞBƏXTSƏN !